හිම කැට වැටෙනා

සීතල යාමේ

ගතට තුරුලුවී

නිදනා ඔබගේ

සෙනෙහස හමුවේ

සීතල නොදැනේ‍

ආදර හැගුමෙන්

හිත උණුසුම් වේ

 

නීල ගුවන් ගැබ

නිල්වන් දිය රල

හමනා මදනල

සොදුරුය දියදම

මා ආ මාවත

එලිය කරන්නට

මට මග පෙන්වු

පහන් ටැඹයි නුඹ

නුඹ පෙනෙනා ඉම

නැවතී නිසලව

නුඹ දෙස බලමින්

ගිමන් හරිමි මම

මතුයම් දවසක

සෙනෙහෙ ලබන්නට

පහන් ටැඹේ

ආලෝකය වන්නට

 

‍ගමේ බක්මහ උළෙල

අපේ ගමේ බක්මහ උළෙල කළුතර පලාතේ පවත්වනු ලබන ප්‍රසිද්ධ බක්මහ උළෙලකි. එය දශක ගනනාවක් තිස්සේ අද දක්වාම පවත්වා ගෙනඑයි. සංවිධාන කටයුතු වරින්වර විවිධ සමිති සමාඡ විසින් සිදුකළද එය සැමවිටම ගමේ තරුණ කැළගේ කැපවිමෙන් සිදුවන්නකි. එය විවිධ බක්මහ ක්‍රීඩා සහ සංස්කෘතික අංගවලින් සමන්විතව දවස පුරා පැවත්වෙන සැණකෙලියක් බදු මංගල්‍යයකි. බක්මහ උළෙල අවසානයේ දිවයිනේ ඡනප්‍රිය සංගීත කණ්ඩායමක් විසින් ඉදිරිපත් කරන සංගීත රාත්‍රියකි.

අප කුඩා කල සිටම බක්මහ උළෙලේ නිවේදක කටුයුතු සිදු කරනු ලැබුයේ රංඡිත් අයියාය. දුම්රිය නියාමකවරයෙක්වු ඔහු වසර ගනනාවක්ම බක්මහ උළෙලේ වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කරමින් නිවේදනය කලේය. පසු කලෙකදි යෞවන සමාඡය බක්මහ උළෙල සංවිධානය කල විට නිවේදන කටයුතු කිරිමේ භාග්‍යය මට ලැබුණි. වසර ගනනාවක්ම මම එම කටයුත්ත අශාවෙන් ඉටු කලෙමි. නිවේදන කටයුතුවලදි විශාල වගකිමක් පැවරෙනුයේ බයිසිකල් ධාවන තරග නිවේදනයේදිය‍. බයිසිකල් තරග  කරුවන්ට පහසුවෙන් සහ ආරක්ෂිතව පැද යාම සදහා ඉදිරියෙන් එන වාහන වලට පරී‍ක්ෂාකාරිව ධාවනය කරන ලෙස ඉල්ලා සිටිම වැදගත්ම දෙයකි. නිවේදන කටයුතු වාහනය ගමන්කරනුයේ තරග කරුවන්ට වඩා ඉදිරියෙනි. එනිසා නිවේදනය ඇසුුනු ගමන්ම පාර දෙපස ඡනයා වතුර බාල්දි උස්සාගෙන තරග කරැවන්ට සහය දිමට පාර දෙපසේ බලා හිදියි. එකල ගමේ බයිසිකල් ධාවනයේ ප්‍රධානම ගමන් මාර්ගය වනුයේ ගාලුපාර ඔස්සේ නාගස් හන්දියට ගොස් එතනින් හොරණ පාරට වැටි හොරණින් බන්ඩාරගම ඔස්සේ පානදුරට වැටි නැවතත් ගමේ බක්මහ උළෙල පවත්වනු ලබන පාසල ඉදිරිපිටින් අවසන් විමය. පිරිමි තරගය මේ මාර්ගයේද කාන්තා තරගය පාසල අසලින් ආරම්බ වි ගාලුපාර ඔස්සේ ගොස් වාඩියමංකඩ හන්දියෙන් හැරි බන්ඩාරගම පාර දිගේ බන්ඩාරගමට ගොස් එතනින් පානදුරට ගමන්කර නැවතත් ගාලුපාර ඔස්සේ පාසල ඉදිරියෙන් අවසන් විමයි.

 

ගම හරහා දිවිමෙ තරගය ද ඡනප්‍රිය තරගයක් වන අතර අප කාලයේ මෙම තරගයේ නිතරම ඡයග්‍රහණය කල අය වනුයේ රත්නායක, ගාමිණි සහ ධනපාල අයියාය. ලිස්සන ගස හැමදාම වාගේ තිබෙන්නේ පිට්ටනියේ වොලිබෝල් පිටිය තුලය. ලිස්සන ගසේ නගින්නේ කණ්ඩායමක් ලෙස එකතුවය. මෙහි සැම වසරකම වාගේ කැපි පෙනෙන චරිත දෙකක් වුයේ චල්ල බාප්පා සහ කම්මනවත්තේ සුනිල්ය.

 

කනා මුට්ටිය බිදිම සදහා ප්‍රසිද්ධ වු දෙදෙනෙක් වුයේ අපේ ගෙවල් කිට්ටුව සිටි හේමපාල අයියා සහ අපේ පන්ති‍යේ සිටි රන්ඡිත් ගේ තාත්තාය. කනා මුට්ටිය බිදිමේ තරගයට මේ දෙදෙනාටම අවස්තාව ලැබෙන්නේ අනිත් සියලුම තරග කරුවන්ට අවස්තාව ලබාදිමෙන් පසුවය. මේ දෙදෙනාගෙන්ද පලමුව අවස්තාව හිමිවු කෙ‍නා  අනිවාරයයෙන්ම මුට්ටිය බිදි. ඒ සදහ ඔවුන් සතුවු හැකියාව හෝ විශේශත්වය කෙසේලැබුනා දැයි අදටත් මට පුදුමයකි.

තවත් ඡනප්‍රිය අංගයක් වු බයිසිකල් සංගිත පුටුවයි. පිට්ටනියවට‍ා පුටු තබා තිබෙන අතර තරගය ආරම්බවිමට පෙර බයිසිකල් කරැවන් එක් කකුලක් පුටුවට තබා බයිසිකලයේවාඩිවි සිටියි. තරගය ආරම්බවුවිට ඔවුන් බයිසිකලය සෙමින් පදිමින් ඉදිරියට යායුතු අතර එක තැන නැවති සිටිම තහනම්ය. වරින්වර පුටු ඉවත්කරන අතර අවසානයේසිදුවනුයේ බයිසිකල් කරුවන් දෙදෙනෙක් සහ එක් පුටුවක් ඉතිරිවන අතර දෙදෙනාම පුටුව පසුකල පසු සංගිතය නවත්වයි. එවිට තරගකරැවන් දෙදෙනා ඉතා වේගයෙන් පිට්ටනිය වටා බයිසිකලය පදිමින් ගොස් පලමුව පුටුව කරා ලංවු තැනැත්තා පුටුවට කකුල තබා බයිසිකලය නවත්වා ගෙන ඡයග්‍රාහකයා වේ.

 

අනිත් ඡනප්‍රිය තරගය වනුයේ බාධක දිවිමේ තරගයයි. පුටු හෝ බංකු යටින් රිංගා ගෝනියේ බැස ටික දුරක් දුවගොස් වතුර බාල්දියක් නාගෙන ඉන්පසු බිම පැදුරැ හෝ ගෝනිමත තබා ඇති පිටිවලින් වැසු කාසිය කට‍ට ගෙන සහ තවත් බාධක කිහිපයක්ම පසුකර ඡයග්‍රහණය ලබාගත යුතුය. පිටි වලින් වසා ඇති කාසිය කටින් පිඹ පිටි ඉවත්කර ලබා ගතයුතු අතර වතුර නාගෙන පැමිනි තරගකරැවන් පිටි කටින් ඉවත්කිරිමේදි ඔවුන්ගේ මුහුණ ඇග පුරාම පිටි තැවරේ.

කඹ ඇදිම, බනිස් කෑම, කොට්ටාපොරය, කිරි කැවිම, අලියාට ඇස තැබිම, හැන්දේ දෙහි ගෙඩිය තබාගෙන දිවිම, බැලුන් පිපිරවිම, තුන් කකුලෙන් දිවිම, විකට ඇදුම් තරගය, ගෝනියේ බැස දිවිම, ආදි තරග වලින් සමන්විත බක්මහ උළෙලේ ප්‍රධාන තැනක් ගන්නා අතර වසරින් වසර අළුත් තරග එක්කිරිම ද සිදුවේ. බක්මහ උළෙල අවසන අංගය වනුයේ බක්මහ කුමරිය තේරිමයි.

 

මෙවරද ගමේ බක්මහ උළෙල පවත්වයි. වසර ගනනාවක් තිස්සේ පවත්වා ගෙන ආ මෙම උත්සවය දිගටම පවත්වා ගැනිමට කටයුතු කිරිම ගැන ගමේ තරුණ කැලට ස්තුති විය යුතුය. සමහර අයට මේවා විකාර අනවශ්‍ය දේ ලෙස පෙනුනද ගමක ඡනතාව එකතුව ඡනතාවගේ විනෝදය සහ සතුට වෙනුවෙන් සහයෝගයෙන් කරනු ලබන මෙවැනි දේ ගමට අවශ්‍ය යැයි මගේ අදහසයි.

 අල්ලිය දේවාලය

අවුරුදු කාලයට මතකයට එන තැනකි අල්ලිය දේවාලය. අද එය ශ්‍රී අල්ලිය දේවාලය ලෙස හැදින්වුවත් අල්ලිය කියා ද බොහෝදෙනා එය හදුන්වයි. අල්ලිය යන වචනය දේවාලයට දැම්මේ ඇයිද කියා මම නොදනි. අපේ ගමේ දෙල්ගස්හන්දියේ සිට කටුවන්ගොඩ දක්වා යන මග ට මුහුණලා අල්ලිය දේවාලය ඉදිකරඇත. අම්මාගේ සහ තාත්තාගේ මහ ගෙවල් ඇත්තේ දෙල්ගස්හන්දියේය. එම ගෙවල්වල සිට අල්ලිය දේවාලයට ඇවිදයාමට විනාඩි දෙක තුනක් ගතවේ. අල්ලිය දේවාල ඉඩමට දකුණු පැත්තේ සීමාව පැණි පට්ටාව ලෙස හැදින්වු වෙල්යායයි. බටහිර මායිම අපේ ‍ලොකු බාප්පාගේ (තාත්තාගේ මල්ලි) ගෙය සහ දේවාලයේ කපු මහතාගේ ගෙවල් තිබු ඉඩම්ය. උතුර මායිම දෙල්ගස්හන්දියේ සිට කටුවන්ගොඩට යන පාරය‍. නැගෙනහිර මායිම වනුයේ වෙල්යාය සමග ඇති කුඩා කොරටුවක් වැනි ඉඩමය. එම සිමාව අසලම පාරෙන් එහා පැත්තේ තිබුනේ ගම්වැසියන්ගේ පහසුව සදහා තනාතිබු පොදු නාන පොකුණය. දශක ගණනාවක් එම පොකුණ ගම්වාසින්ට වැදගත්විය. අද එය බාවිතා කරනවාද හෝ තවමත් තිබෙනවා ද යන්න නොදනි. එම පොකුණ ලග තිබුනේ අපේ සීයාට අයත්ව තිබු කුඩා රබර්වත්තක් සහ කුඹුරු යායකි. දැන් ඒවායේ ගෙවල් ඉදිවි ඇත.

අල්ලිය දේවාලය පත්තිනි දේවියට කැපකළ දේවාලයකි. අනෙකුත් දේව ප්‍රතිමා රූප තිබුනද ප්‍රධානවුයේ පත්තිනි දේවියයි. අප කුඩා කළ දේවාලයේ කපු මහතාට අප කිවේ කපු සීයා කියාය. ඔහු ඒ කාලයේ වයසක අයෙකි. පසුව කපු සියාගේ පුතාවු සැමි අයියා දේවාලයේ කපුවා විය. සැමි අයියා හෝ සැමි කපුමහතා ලෙස ගමේ අය ඔහුව හැදින්විය. කපු සීයාද සැමි කපු මහතා ද අතිදක්ෂ නැට්‍ටුවන්ය. දේවාලය තිබු බිම කුඩා කැලෑ රොදක්දවිය. දැවන්ත නාගසක්ද එහිවු අතර දේවාල බිමේ සැරිසරණ විශාල නාගයෙක්ද විය. එම නාගයාගේ වලිගය කොටය.  පනහ හැට හැත්තෑව දශක වල තිබුනේ මැටි වලින් තැනු කුඩා දේවලයකි. අද වනවිට ඒ මැටි දේවාලය වටකොට ඉදිකල ලොකු දේවාලයක් ඇත. එසේම දේවාල බිමද නා නුග ගස් සිටුවා ලස්සන කර නැටුම් සදහාම වෙන්කල බිමකින්ද සමන්විතය.

දේවාලයෙන් කෙරුණු සහ අදටත් කෙරෙන වැඩ කටයුතු බොහෝය. තම ගෙවත්තේ හරක් ඇතිකරන ගම් වාසින් සිදුකරන දේව මෙහයක් වනුයේ එලදෙනුන්ට පැටවු ලැබුනු පසු කපු මහතා ගෙදරට කැදවා දේව දානයක් නැතිනම් කපු දානය දීමයි. අපේ ගෙදර දශක පහකට පෙර හරක් ඇතිකල නිසා දේව දානය දිම සිදුවිය. අදටත් දේව දානය දෙන ගෙදරක් වනුයේ අපේ මහ ගෙදර ඉදිරිපිට ඇති සෙක්කු ආච්චිලාග‍ෙ ගෙදරයි. එම වත්තේ සෙක්කුවක් තිබු අතර හරක් ද ඇති කලේය. කපු දානය සදහා කපු මහතා එන්නේ සවස් ඡාමයේ අදුර වැටීමත් සමගය. වත්තේ කෙලවරක වන්නට තැනු බුලත් තට්ටුව ලෙස හැදින්වු කනු සිටුවා ඒ මත ගොක්කොල වලින් තැනු තට්ටුවට පූඡාවට අවශ්‍ය කැවිලි සහ අනෙකුත් දේවල් තබා දේව කන්නලව්ව පටන්ගන්නා කපුමහතා පැයක් හෝ විනාඩි හතලිස්පහක් පමණ කන්නලවු කරයි. ආයුබෝවේවා මෙබිමට අරක් ගත් දෙවි දේවතාවන් වහන්සේලා කියා පටන් ගෙන කරන කන්නලව්වේ හඩ තවමත් ඇසෙනවා වාගේය. එහි ඇති රිද්මය වචන හසුරුවන ස්වරය උස්පහත් වන හඩ මිහිරිය. කටහඩ බොහෝ ඈතට ඇසේ. තට්ටුව තැබිම සදහා ගන්නා කනු බොහෝ විට ඇල්බීසියා අතුය.

කන්නලව්වෙන් පසු දේව දානය ගෙදර සාලයේ දි පිරිනමයි.  බිම පැදුරු එලා වාඩිවෙන කපු මහතා ඇතුලු පිරිසට කෑම බෙදෙනුයේ කෙහෙල් කොලයටය. බිම වාඩිවිම සදහා අවසර  ඇත්තේ පිරිමි පාර්ශවයට පමණි. කිතුල් පිටි හෝ පාන්පිටි වලින් තැනු කිරියා ලෙස හදුන්වන රසවත් ආහාරයත් කිරි බත් සහ ඇඹුල් කෙසෙල් දානයට අත්‍යාවශ්‍යය.

දේවාලයෙන් වන තවත් දේව කාර්යයක් වනුයේ විවිධ දේවාස්ථාන වලට මෙන්ම අල්ලිය දේවාලයට විවිධ දේ සදහා පැමිනෙන බැතිමතුන් වෙනුවෙන් බාරහාර විමය. එයට අමතරව අපල දෝශ සදහා දෙහි කැපිමද කපු මහතා සිදුකරයි. අවුරුදු කාලවලදි දේවාලයෙන් සිදුවන විශේෂ මෙහෙයක් වනුයේ නානු සැපයිමය. චාරිත්‍රානුකූලව හිස තෙල් ගෑමට පෙර නානු ගා නාගතයුතුය. නානු වලට අවශ්‍ය විවිධ කොලවර්ග තම්බා නානු සැකසිම කරන  දේවලයේ කපු මහතා හිස තෙල් ගාන දින පෙරවරුවේ එම නානු මැටි කලවලට පුරවා ගමේ සැම පාරක්ම ගානේ දේවාලයේ ආවතේවකාරයන් හෝ තම හිතවත් අය ලවා බෙදා හරියි. නානු නානු යනුවෙන් කෑගසමින් කුඩා සීනුවක්ද සොලවමින් එන නානු ගෙනෙන්නාගෙන් නානු ලබාගැනිමට පාරට එන ගම්වාසින් කලයට කාසියක් දමා කුඩා කෝප්පයකට නානු ටිකක් ලබාගනියි. ඒ කාලයේ දැම්මේ සත විසිපහක් පනහක් හෝ රුපියලකි. මෙහි තව විනෝදඡනක පැත්තක් වනුයේ නානු කලයේ නානු අඩුවනවි ට නානු කලය රැගෙන යන්නා කරනුයේ පාර අද්දර ඇති ලිදකින් නානු කලයට වතුර පුරවා ගැනිමය. අපේ ගෙදර ලිදෙන්ද මෙලෙස වතුර පුරවාගත් අවස්තාච මගේ මතකයේ ඇත.

 

අල්ලිය දේවාලයේ මා දකින සුවිශේෂිම කාර්යය වනුයේ වාර්ෂිකව පවත්වනු ලබන ගම් මඩුවයි. දෙවොල් මඩුව කියාද හදුන්වයි. දේවාල බිමේ පුවක් ගස් සිටුවා කප් සිටුවා කෙසෙල් කදන් ගෙන ගොක්කොල යොදා ගම් මඩුවට අවශ්‍ය අට්ට‍ාල සකස් කරයි. විවිධ වර්ණ යොදා ඒවා අලංකාර කරයි. දින කිහිපයක් සිදුවන ගම්මඩුව නැරඹීමට රසවිදීමට අපේ ගමේ අය පමණක් නොව අවට ගම්වාසින්ද පැමිණිම සුලබ දෙයකි. මේ ගම්මඩුවට සෑම වසරකම වාගේ සහභාගිවු බෙර කරුවන් තිදෙනෙක් මගේ මතකයට එයි. තාත්තා සහ පුතුන් දෙදෙනෙක් වු ඔවුන් අල්ලපු ගමේය. එකල අප අවට ගම්මාන නගර ඕනෑම තැනක පැවත්වෙන පෙරහරවල් වල බෙරවාදකයන් ලෙස මොවුන්ගේ සහභාගිත්වය ස්ථිරය.  මෙම කියන කාලයේ පුතුන් දෙදෙනා ගැටවරයන්ය. පසු කලෙක මොවුන් දෙදෙනාම රාඡ්‍ය නැටුම් කන්ඩායමේ හෝ ආරක්ෂක අංශ නැටුම් කණ්ඩායම් වලට බැදී ඒවලේ අත්‍යාවශ්‍ය සාමාඡිකයන් වු බව ඒ දිනවලම දැනගතිමි. අද වනවිට වෙනත් දක්ෂ බෙරකරුවන් පැමිනෙන බව දැන ගතිමි. ගම්මඩුවේ ප්‍රධානම අංගය වනුයේ කපු මහත්තයා දේවියට ඇද සලඹ සොලවමින් ලදක් සේ ලැසි ගමනින් කරනු ලබන නැටුමයි. ඉස්සර කපු සීයාත් පසු කලක සැමි කපුමහත්තයාත් මෙය ඉතාමත් ලස්සනට කලේය.

හොද හොද සේල්ලම් එලිවන ඡාමයට කියනාසේ මැදියම පසුවු පසු ඉතා වේගවත් නැටුම් පටන්ගනි. කස්තිරම් බඩ පිලුම් උඩ පිලුම් ආදි නානාප්‍රකාර නැටුම්ය. නට නට‍ා කැරකෙයි. කැරකි කැරකි නටයි. මේ නැටුම් සියල්ලම වාගේ පහතරට තෙල්මේ නැටුම්ය‍. පහත රට පෙරහරවල් පසුපසින් එක්තර‍ා විලාසිතාවකට ඇග නලව නලවා ගමන් කරන, සෙනග වැඩි හන්දි වලදි විවිධ නැටුම් දස්කම් පාන්නේ මෙම තෙල්මේ නැට්ටුවන්ය. තෙල්මේ නැට්ටුවන් ගේ සලුපිලි ඉතාමත් වර්ණවත්ය. නලල් පටිය බැද පයට ගෙඡ්ඡි බැද කරන නැටුම් වල ඇත්තේ පුදුම ලස්සනකි. ගම් මඩුවේ මැදියමෙන් පසු නැටුම් කරුවන් සහ බෙර කරුවන් අතර ඇත්තේ තරගයකි‍. බෙර කරුවන් දන්න සියලු ශිල්ප දමා අඩු රිද්මයේ සිට රිද්මය වැඩි කරමින් නරඹන්නන්ටත් නැටවෙන සේ බෙරවයයි. නැට්ටුවන්ද හැම ශිල්පයක්ම දමමින් නරඹන්න‍න්ගේ විසිල් හඩ මැද නර්තනයේ යෙදෙයි‍. මෙම ගම්මඩු, අල්ලිය දේවාලයේ දශක ගනනාවක් තිස්සේ පවත්වා ගෙන ඇවිත් අදටත් පැවත්විම ගැන සැමි කපු මහතා ටත් ඔහුට සහය දක්වන පිරිසටත් අප ස්තුති කල යුතුය. සැමි කපු මහතා දක්ෂ නැට්ටුවෙක් මෙන්ම ‍කුසලතා පිරි නැටුම් පුහුණු කරුවෙකි. ඔහු පුහුණු කර දේවලයේ ගම්මඩු වල මෙන්ම පෙරහරවල නැටු සමහර නැට්ටුවන් අදවන වි‍ට ආරක්ෂක අංශ මෙන්ම රාඡ්‍ය නැටුම් කණ්ඩායම්වල සාමාඡිකයන් වි අපේ නැටුම් සම්ප්‍රදායන් ලෝකය කර ගෙනයන බව සත්‍යයකි. අපේ සංස්කෘතික අංගයක් වු ගම්මඩු මෙලෙස හෝ පැවත්විම අගය කළ යුතුය. ගම්මඩු පවතින කාලය තුල කඩල ටේස් කරත්ත කරුවන් අයිස් ක්‍රීම් වෙලෙන්දන් අන්නාසි වෙලෙන්දන් සරුවත් විකුනන්නන් සාරවිට කරුවන් ආදින් ගෙන් පිරුනු ප්‍රදේශය සැණකෙලි සිරි ගනියි‍. ගම්මඩු පැවත්වෙන දින කිහිපය සංස්කෘතික මංගල්ලයක් වේ.

 

ආවරණය

හදිසියෙම මහ වැස්ස කඩාහැලුණි. ඔහුට දුවයන්නට තිබූ එකම ආවරණය වූ පාර අද්දර තිබූ, අතුපතර විහිදා ප්‍රදෙශයම වසා ගෙන වැඩුන මහා නුග රුක පමණි. නුග රුකට ආවරණයවී, සන්සුන් මනසින් යුතුව, ධාරාණිපාත වැස්ස දෙස ඔහු බලාසිටියේය. අඩුවැඩිවන වැස්සේ බිඳෙන වැහිබිඳුවල  ශබ්දයත් සමග විසිරෙන හිරිකඩ ඉඳහිට ඔහු දෙසටත් විසිවිය. දඩාවතේ යන බල්ලෙක් දුවගියේය. මීහරක් බානක් පාර අද්දර වැටී තිබූ කෙහෙල් කොලයක් කාදමයි. ඔහු සියල්ල දෙස ඕනෑඑපාවට මෙන් අලසව බලා සිටියේය.  විශාල නුගරුකේ අනිත් පැත්තට වන්නට තවත් අයෙකු සිටින බව ඔහුට එක්වරම දැනුනි. සිහින් මල් සුවඳක් ඔහු දෙසට හමා ආවේය. සිය කුතුහලය මැඩගත නොහැකිවූ ඔහු හෙමින් හෙමින් නුග ගහ වටේ  ඇවිදින්නට විය. එක්වරම  මුහුණට මුහුණලා ඇය මුනගැසුනි. “ඕහ් ..... ඔහුට එක්වරම  කියවුනි. එය ඔහුගේ ක්‍ෂණික  ප්‍රතිචාරය විය. ඔහු පුදුමයට පත්විය. කිසිවක් සිතාගත නොහැකි  විය. එය අනපෙක්‍ෂිත හමුවීමක්බව ඔහු‍ගේ මුහුණෙන් දිස්වුනි. ගැහැණියටද යටි ගිරියෙන් කෑගැසුනමුත් ඇය හඬ පිටතට නොයවා මැඩ පවත්වා ගත්තාය.

 

“කලබලවෙන්න බයවෙන්න එපා. මම යන්නම්.” සිහිඑලවා ගත් තත්වයට පත්වූ ඔහු පැවසීය. අවqරුදු ගනනාවක් නොදැක සsට මqනගැසqන සsය බිරිද ට එසේ පැවසීම මෝඩ ක්‍රියාවක් සේ දැනුන   ඔහු තමාකලින් සිටි ස්ථානයට ගියේය.

 

මොකද මෙතන කරන්නෙ. මෙතනට ආවෙ කොහොමද.  නැවතත් ඇය අසලට ආ ඔහු ඇසීය.

ඇය ඔහුට පිළිතුරු නොදෙනු ඇතැයි ඔහු බියවිය.

වැස්ස ඇය පැවසුවාය.

ඕහ්. .. . එය විහිළුවක්සේ සිතීමට උත්සාහකළ ඔහු ඇයව සතුටු කිරීමට හඩනගා සිනාසෙන්නට විය.

වැස්ස නිසා තමයි මමත් මෙතනට ආවෙ.  ඔහු මෝඩයකු සේ පැවසීය. ඇය පිළිතුරක් නොදුන්නාය. කාලගුණය සහ වැස්ස කතාවට කදිම මාතෘකාවක් නිසා ඔහු එහිම එල්ලීගෙන හිතපු නැති වැස්සක් යැයි පැවසීය. ඔහුගේ  කතාවට  ප්‍රතිචාරයක් නොදැක්වු ඇය ඉවත බලා ගත්තාය. ඔහු තවදුරටත් කතාව ඇදගෙන යාමට උත්සාහ කළේය.

අද වහිනබව යන්තම්හරි දැනගෙනහිටියනම් මට ගෙදරට වෙලා ඉන්න තිබුන. එහෙම නැත්නම් කුඩයක් අරගෙන එන්න තිබුන.

ඇය ඔහුගේ කතාව ගැන කිසිම තැකීමක් නොකළාය. සමහරවිට ඇගේ කන් ඇහීම අඩුවෙලාද දන්නෙ නැහැ. ඔයාගෙ කන්වල දෝශයක් තියෙනවද. ඔහුට එසේ ඇසීමට සිතුනමුත් ඇය අපහසුතාවයට කේන්තියට පත්වේයැයි බියවිය.

හිත අවුල්වූ වියරු වු විට ඇයට කළනොහැකි දෙයක් නැත. අඩදබර ඇතිවූ ඒ අවසන් රැය වනතුරු ඇගේ මෙම හැකියාව පිළිබිව ඔහුට නොදැනුනි. අවරුඋු ගනනාවක ඔවුන්ගේ විවාහ ජීවිතය හැලහැප්පීම් සහ අඩදබර මැද ගෙවුනි. මේ ඉරහද යට පවතින සිඋුවන සියලු දේ පිළිබද ඔවුනගේ අදහස් පරස්පර විය.සෑම ප්‍රශ්ණයක්ම අවසන්වුයේ විසිදිය නොහැකි වු විශාල ගැටළුවකිනි. ඇතිවු ප්‍රශ්ණ කිසිවක් මගහැරිය හැකි සුළුවට තැකිය හැකි එ්වා නොවීය.  සවන්දිය යුත්තේ ලංකා ගුවන් විදුලි සේවයටද සමස්ථ ඉන්දීය ගුවන් විදුලි සේවයටද, නැරඹිය යුත්තේ ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටයක්ද දෙමල චිත්‍රපටයක්ද, සමන්පිච්ච මලේ සුද වැඩිද නැද්ද, රෝසමල සුන්දරද නැද්ද යනාදී ලෙස ඕනෑම දෙයක් ඔවුනට ප්‍රශ්ණයක් විය. හැම දෙයක්ම ලොකු විවාදයක් දක්වා දිග්ගැසී ඔවුනොවුන් අතර අසමගිය ඇතිකළේය.  දින ගනනාවක් යනතුරු කතානොකර ඉන්නා ඔවුන් නැවතත් යාළුවේ. එලෙස නැවත මිතුරුවන අවස්ථාවකදී ආදරය සහ මිතුදම පිළිබද රසවත් පොරොන්දු වැකි ලියූ ලේඛණයක් සකසා පුදපූජාවතාවත් කරන කාමරයේ දෙවියන් ඉදිරියේදී එහි අත්සන් තබා අඩදබර නොවන බවට පොරොන්දු වෙයි. දෙවියන් ඉදිරියේ පොරොන්දු වීම නිසා ඉදිරියේදි  ඔවුනට කිසිදු ආකාරයක ප්‍රශ්ණයක් ඇතිනොවනබවටත් දැනට පවතින සියලූම අඩදබර වල අවසානයක් ඇතිවනබවටත් දැඩි විශ්වාසයක් ඔවුන්තුල විය. නමුත් එයට වැඩි ආයුෂ නොවීය. පැය විසිහතරක් ගෙවීයාමටත් පලමුව කැඩුනු පොරොන්දුව වූයේ මින්පසු අප අතර රණ්ඩුසරුවල් නැත යන ඔවුන් අත්සන් කළ ලියවිල්ලේ වූ පළමු වැකියයි.  අනෙකුත් සියලුම පොරොන්දුවලින්ද කිසිදෙයක් ඉටුවූයේ නැත. ගෙදර වියදම්, කෑම පිළිබිද විවේචන, අයවැය පිළිබද සාකච්ඡා, නැන්දම්මා මාමණ්ඩි නෑනලා මස්සිනාල ගැන කතාබහ ආදී විවධ කරුණු පිළිබද පොරොන්දු බිදවැටුනි.

 

වැස්සට අසqව ඇය දැන් තනsව සිටීම ගැන ඔහqට සතුටක් ඇතsවිය.   ඇයව එලියට දමා ගෙයි දොර වැසූ එ් රාත්‍රියෙන් පසු ඇය ගැන කිසිම ආරංචියක් ඔහුට නොලැබුනි. එය ඉතා දිගු කාලයක් සේ ඔහුට දැනුනි. සුපුරුදු ලෙසම කෑම පිලිබදව එම අන්තිම දිනයේ ඔවුන් අතර බහින්බස්වීම ඇතිවුනි. ඇය ගෙදරින් පිටවයනබවට තර් ඡනය කළවිට එහෙනම් යනලෙස පවසා ඔහු දොර ඇරීය. මහ රෑ ගනඅඳුරෙම ඇය ගෙදරින් පිටවිය. ඇය නැවත එතැයි  ඔහු දිගුකලක් දොර අගුලු නොදමා තැබූමුත් ඇය ආපසු නොආවාය.

 

ඔයාව ආයෙ මුනගැහෙයි දකියි කියල මම හිතුවෙ නෑ. ඔහු පැවසුවේය.

මම ගිහින් ගගට පනී, පන නහ ගනී කියල හිතුවද? ඇය පිළිතිරු දුන්නාය.

ඔව් මම බයවුනා එහෙම දෙයක් වෙයි කියල. 

අහල පහල ලිංවල, පොකුණූවල මාව හොයල බැලුවද ?.

එහෙම නැත්නම් ගගේ ඇලේ. ඔහුද යමක් එකතු කළේය.  ඇත්තටම මම එහෙම සෙව්වෙ නෑ.

ඔබට එ්වගේ අවශ්‍යතාවක් කැක්කුමක් තිබුනනම් තමයි පුදුමෙ.  ඇය කීවාය.

කොහොමහරි ඔයා ගගේ පැන්නෙ නැහැ. මම ඔයාව හෙව්වෙ නැහැයි කියල කියන්නෙ කොහොමද?  ඔහු බැගෑපත්හඩින් කීවේය.

ඔයාට හිතක් පපුවක් නැහැයි කියන එක එ්කෙන්ම තේරෙනවා. ඇය කේන්තියෙන් පැවසුවාය.

ඔයා හරිම අසාධාරණයි ඔහු කීවේය.

අනේ දෙවsයනේ. මට චරsත සහතsක දෙන්නත් පටන්අරගෙනද එ් පාර. මගේ කරුමෙටම තමයs වැස්ස පටන්අරන් මට මේ ගහයටටම  එන්න වqනේ. ඇය කීවාය.

මට හිතෙන්න වැස්ස ආශිර් වාදයක්. අපි දෙන්නව නැවත මුනගැහුනා. මෙච්චර කාලයක් ඔයා මොනවද කළේ කියල මට දැනගන්න පුලුවන්ද.

මම උත්තර දෙන්න ඕනද එ්කට.  ඇය කීවාය.  කතාකළ විලාශය අනුව ඇයතුල තමා ගැන යම් හැගීමක් ඇතිබව හැගුනෙන්  ඔහුට සතුටක් ඇතිවිය. ආපසු ඔහු ලගට එන ලෙස ඇගේ හිත හැදීමට පුලුවන්ද. නැවත එන ලෙස කීමට දිව නැමුනමුත් ඔහු කියන්නට ආ දෙය ගිලගත්තේය.

මට වෙච්චදේ ගැන ඔයාට ගානක්නැද්ද? මගේ පැත්තෙන් කතාව අහන්න ඔයාට ඕනකමක් නැද්ද? පහුගිය මාසවල මම මොනවද කලේ කියල දැනගන්න කැමති නැද්ද? ඔහු ඇසුවේය.

පිළතුරු නොදුන් ඇය තවතවත් දරුණqවන Odරාණsපාත වැස්ස දෙස බලා සsටියාය.

සුලං හමන දිසාව හදිසියේම වෙනස්වීමත් සමගම විසිවුන වැහිවතුර ඇගේ මුහුණ පුරා විසිරුණි. එය ඔහුගේ ලේන්සුව ඇයට දීමට ලැබුන අවස්තාවක් කරගැනීමට සිතු ඔහු ඇය වෙතට ලන්විය.

මාගැන කරදර වෙන්න එපා. මදක් ඉවතට ගිය ඇය කෑගැසුවාය.

නුග ගසේ අත්තකින් බේරුන වතුර බිඳු කිහිපයක් ඇගේ හිසට වැටුනි.

ඔයා තෙමෙනවා. ඔයා කිසිම තේරුමක් නැතුව  තෙතබරි වෙනව. මෙතනට එන්න. මෙතන තෙමෙනව අඩුයි. මම එහා පැත්තට යන්නම්. ඔහු ඇය දෙසට ඇගිල්ල දිගුකර කලබලයෙන් සහ නොඉවසිල්ලෙන්  පැවසීය. ඇය ගැන ඔහු දක්වන මෙම උනන්දුව නිසා ඇගේ සිත වෙනස්වනු ඇතැයි ඔහු සිතීය.

ඔයා මාගැන කරදර වෙන්න අවශ්‍ය නැහැයි පැවසු ඇය පෙනකැටි විසුරුවමින්  පාරට ඇදහැලෙන මහවැස්ස දෙසම නොසැලී බලාසිටියාය.

මම  ගිහින් ටැක්සියක් හරි කුඩයක් හරි අරගෙන එන්නද?  ඔහු ඇසීය.

ඔහු දෙස යන්තමින් බැලූ ඇය ඉවත බලා ගත්තාය. ඔහු දිගටම ඇයට කතා කළේය.

මම ඔයාගෙ සෙල්ලම් බඩුවක් කියල හිතුවද? ඇය ඇසුවාය.

ඇයි සෙල්ලම් බඩු ගැන කතාකරන්නෙ. මම එහෙම දෙයක් කිව්වෙ නැහැනෙ.

ඕන වෙලාවට ලගට ගන්නයි එපා වුනාම එලියට විසිකරන්නයි පුලුවන් කියලද ඔයා හිතන්නෙ. සෙල්ලම් බඩුවලට විතරයි එහෙම සලකන්නෙ. ඇය කීවාය.

මම ඔයාට යන්න කියල කවදාවත් කිව්වෙ නෑ.

ඔයා කියන කිසිම දෙයක් මට ආයෙ අහන්න අවශ්‍ය නෑ.  ඇය කීවාය.

මම එ් ගැන කොයිරම් කණගාටු වෙනවද කියල කියන්න වචන නෑ ඔහු කීවේය.

වෙන්න පුලුවන්.එ් වුනට එ්ක ගිහින් වෙන කාටහරි කියන්න.   

එ්වගේ දෙයක් කියන්න මට වෙන කවිරුවත් ඇත්තෙ නෑ.  ඔහු නැවතත් කීවේය.

ඒක ඔයාගෙ ප්‍රශ්ණයක්. එහෙම නේද. මට එ්ගැන කිසිම ගානක් නෑ. ඇය කීවාය.

ඔයාට හිතක් පපුවක් නැද්ද. ඔහු ආයාචනය කළේය.

මම කිව්වනෙ සමාවෙන්න කියල. මාව විශ්වාස කරන්න. මම දැන් වෙනස් මිනිහෙක්. ඔහු කියාගෙන ගියේය.

මමත් වෙනස්. මම ඉස්සර හිටිය කෙනා නොවෙයි. මම දැන් අනුන්ගෙන් කිසිදෙයක් බලාපොරොත්තුවෙන්නෙවත්, අනුන්මත යැපෙන්නෙවත් නෑ. මම දැන් කිසිදෙයකින් සැලෙන්නෙ නෑ. ඇය කීවාය.

ඔයා දැන් කරන්නෙ මොනවද කියල කියන්න පුලුවන්ද.  ඔහු නැවතත් ආයාචනය කළේය.  ඇය හිස වැනුවාය.

කිහිපදෙනෙක් කිව්ව ඔයා දැන් පහත්කුලවල අයකරන රැකියාවල් කරනව කියල. බලන්න මම ඔයා ගැන සෙවිල්ලෙන් හිටිය කියල තේරෙනවනෙ.  

ඇය කිසිවක් නොකීවාය.

ඔයා දිගටම ජීවත්වුනේ මේ කිට්ටුවද නැත්නම්....එය ඇය ජීවත්වන ප්‍රදේශය දැනගැනීමට කළ උත්සාහයක් විය.

වැස්ස දෙස බැලූ ඇය ඉන්පසු ඔහු දෙස හැරී නොරිස්සුම් බැල්මක් හෙලුවාය.

හරි හරි මම කිව්වෙ නැහැනෙ වහින්න කියල. එ් වුනාට දැන් අපි දෙන්නටම එකතුවෙලා වැස්සට මුහුණ දෙන්න වෙලා. ඔහු කීවේය.

එහෙම අවශ්‍ය නෑ. කිසිමදේකට දැන් මාව නවත්තන්න බෑ. එසේ කී ඇය පාරට පැන මහවැස්සේම දුවන්නට විය.

නවතින්න. යන්නඑපා. මම පොරොන්දුවෙනව ආයෙ කතාකරන්නෙ නෑ කියල. ආපහු එන්න. තෙමෙන්න එපා. ඔහු බැගෑපත්විය.

ඇය වැහිබිඳු අතරේ නොපෙනී ගියාය.

 

ඉන්දියානු ලේඛක ආර්. කේ. නාරායන් ගේ The Shelter කෙටිකතාවේ පරිවර් තනයකි.

 ආදරිය

ඔමරි හිනාවට ආලෙ බඳිනවා

ලස්සන නුඹ ලඟ හිත නවතිනවා

ඉඟි බිඟි බැල්මට මසිත සැලෙනවා

සිහිනෙන් මම නුඹෙ දෙතොල් සිඹිනවා

 

හැරී බලනවා කැකිරි පලනවා

රවා බලනවා නොපෙනි යනවා

නුඹෙ හැඩරුව දැක සිහිසුන් වෙනවා

නුඹ මා රවටනවාද සිතෙනවා

 

සිදාදියෙන් සිටු කුමරෙක් එනවා

උඡාරුවට නුඹ කැන්දන් යනවා

තනියම බැඳි පෙමෙ දුක උහුලනවා

නුඹ රුව හදවතේ ඇඳි තියෙනවා

 

 නීල ගුවන් ගැබ

නිල්වන් දිය රල

හමනා මදනල

සොදුරුය දියදම

මා ආ මාවත

එලිය කරන්නට

මට මග පෙන්වු

පහන් ටැඹයි නුඹ

නුඹ පෙනෙනා ඉම

නැවතී නිසලව

නුඹ දෙස බලමින්

ගිමන් හරිමි මම

මතුයම් දවසක

සෙනෙහෙ ලබන්නට

පහන් ටැඹේ

ආලෝකය වන්නට